Eerste generatie
Ze was behoorlijk op leeftijd. Woonde nog thuis, maar het ging moeizaam. Ze sprak geen Nederlands: alleen Maleis. Er was altijd familie bij als ik kwam, om te tolken. Ze was allervriendelijkst naar mij, knikte en glimlachte altijd als ik er was.
Ik realiseerde me dat ik niets van deze groep mensen wist, en er meer van wilde weten. Ik wilde meer weten van hun geschiedenis, hoe ze hier gekomen waren. Waarom sprak deze vrouw Maleis, waar kwam ze vandaan?
In de bibliotheek en op internet ben ik op zoek gegaan naar boeken over Molukkers in Nederland. Twee boeken en een aantal documentaires verder (het is dit jaar 70 jaar geleden dat ze naar Nederland zijn gebracht), realiseerde ik me wat een verschrikkelijke geschiedenis het is, die wij ze als witte Nederlanders hebben aangedaan. Wat een trots volk zijn de Molukkers die zo vastberaden naar de toekomst kijkt, zo daadkrachtig over hun eigen pad en toekomst.
Hoe meer ik lees over onze medemens die toevallig een andere huidskleur heeft en zo ontzettend onderdrukt is door ons, hoe bozer ik word. Omdat wij zo nodig de nootmuskaat en kaneel nodig hadden, werd een heel volk bijna afgeslacht, tot slaaf gemaakt en verplaatst van de ene kant van de wereld naar de andere kant, en daar aan haar lot overgelaten. Misschien zul je zeggen: ‘maar dat was toch zo lang geleden?’ Ik kan me echter geen goed voorbeeld bedenken waarbij Molukkers eens een voordeel hebben gekregen wat door ons is geregeld. Zij hebben het helemaal zelf gedaan, ondanks onze tegenwerkingen is mijn constatering. Nooit excuses voor wat hen is aangedaan, nooit een helpende hand door bijv. de KNIL-militairen bij ons leger te voegen (dat zou natuurlijk veel te ongemakkelijk zijn voor de witte soldaten). Nooit hulp bij het inburgeren, wat wij toch zo graag willen? Het dreef ze tot wanhoop, te zien aan de radicale acties die ze namen. Ik kan niet anders dan hun pijn en frustratie invoelen, en nog steeds.
Ik las ergens een uitspraak van een Molukker: “vertrouw nooit een witte man”. Ik kan niet anders dan ze gelijk geven. Het is iets wat ik meeneem in mijn werk inmiddels, als ik een Molukker voor me heb als patiënt. Het is mijn taak, misschien nog meer dan bij een witte Nederlander, om me betrouwbaar op te stellen en eerlijk te zijn, en mijn beloftes na te komen. Dat is de enige manier om een echte vertrouwensband op te bouwen.
Het vervult mijn zorghart met geluk en voldoening als dit lukt.